Bazen nelerin ters gittiğini anlayamazsınız: kendinizi yorgun hissedersiniz, konsantre olamazsınız, bir şeyleri unutmaya başlarsınız, ancak bu nedense sadece örneğin erken kalktığınızda veya öğlene kadar bir şey yemediğinizde veya işte fazla stres yaşadığınızda söz konusu olur. Buradaki sorun vücudunuzun en önemli parçalarından birine, yani beyninize gereken şekilde bakmayı unutmanızdır.
Gerçekleştirdiğiniz her şey vücudunuzu mutlaka bir şekilde etkiler. Daha da ötesi, belirli aktiviteler beyninizin normal işleyişini önler ve hatta onun yapısına zarar verir. Bu zararlı faaliyetleri her gün senelerce gerçekleştirdiğinizi hayal edin. Nelerin olacağını tahmin edebiliyor musunuz? Kişisel alışkanlıklarınız beyninizi öldürmekte! Ancak endişelenmeyin, henüz çok geç değil. Yaşam tarzınızı değiştirmek hembeyninizin, hem de vücudunuzun sağlığını garanti edebilir. Bu makalede sizlere beyninize zarar veren bu günlük alışkanlıklar hakkında daha fazla bilgi sağlayacağız.
Ben ve Beynim
Beyniniz oldukça karmaşık ve hassas bir organdır ve tüm vücutsal süreçlerde dolaylı ve dolaysız bir etkiye sahiptir. Bu organ kalp atışı, sıvı dengesi, kan basıncı, hormonal denge ve vücut ısısı gibi homeostatik işlevleri düzenlemektedir. Beyin aynı zamanda hareket etme, kavrama, öğrenme, hafıza, duygular ve böylece tüm sağlıktan sorumludur.
Çok sayıda bilimsel çalışmaya göre, birisinin hayat tarzı beyin hücrelerine kısa veya uzun dönemde zarar verebilir ve böylece dejeneratif hastalıkların ve diğer durumların gelişimine neden olabilir. Diğer yandan, dengeli beslenme veya düzenli olarak egzersiz yapma gibi olumlu alışkanlıklar beyninizi uyarır ve onu tekrar sağlığına kavuşturur. Bu nedenle vakit kaybetmeden beyninize zarar veren bu 11 günlük alışkanlığı öğrenelim.
Beyninize Zarar Veren 11 Alışkanlık
1. Kahvaltı etmemek
Kahvaltı, performansınızı, dayanıklılığınızı ve duygusal durumunuzu gözle görülür bir şekilde etkilediği için günün en önemli öğünüdür. Günün ilk birkaç saati süresince beyin maruz kaldığı uzun süreli açlık sonrasında fizyolojik süreçleri “yönetmeye” devam etmek için besinleri tahsis etmeye devam eder. Eğer ona enerji sağlamazsanız, rezervleri kullanması gerekir ve bunun için doğru işlevleri sürdürebilmek adına fazladan bir çaba göstermesi gerekir. Kahvaltı etmemek genel olarak enerji yetersizliğine, konsantrasyon ve hafıza sorunlarına, kötü ruh haline, zayıf fiziksel ve entellektüel performansa neden olabilmektedir. Yeterli ve sağlıklı bir kahvaltı yapmanız önerilir.
2. Sigara içmek
Korkunç bir alışkanlık olan sigara içme beyin maddesini azaltmanın yanı sıra beyne sağlanan oksijeni de azaltır. Bunun Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıklara neden olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca, sigara tüketimi esnasında salınan heterosiklik aminler doğru DNA üremesini etkiler ve kanser hücreleri oluşturan mutasyonların ortaya çıkmasına neden olur.
3. Arttırılmış şeker tüketimi
Rafine şeker, beyaz un, kızarmış yiyecekler ve paketlenmiş gıdaların bir diyetteki baskınlığının yanı sıra diyette yeterince miktarda sebze, meyve ve lif olmaması vücutta zararlı maddelerin birikimine neden olur. Bu tümörlerin gelişimini arttırır, bağışıklık sisteminin işleyişini bozar, beslenme yetersizliğine neden olur ve nörolojik gelişimi etkiler.
4. Sürekli olarak kirli ortamlara maruz kalmak
Beynin sabit bir miktarda oksijene ihtiyacı vardır, ancak diğer toksik maddeler oksijenin taşınmasını ve işlenmesini etkileyebilir ve beynin veriminin azalmasına neden olabilir.
5. Yeterli uyku almamak
Beyninizin dinlenmesi, metabolik süreçlerin gerekli şekilde gerçekleşmesi ve gerekli enerjinin üretilmesi ve ayrıca hücresel yenileme için geceleyin 8 saat uykuyaihtiyacınız var. İnsanın kendisini uykudan mahrum bırakması kısa dönemde beyin hücrelerinin ölümünü hızlandırır ve sizin gün boyunca yorgun olmanıza ve kötü bir ruh haline sahip olmanıza neden olur.
6. Aşırı yeme
Vücudun ihtiyacı olmayan gıdalar yemek yağlar biçiminde kalıntı maddelerin birikimine ve beyin damarlarının sertleşmesine neden olur; bu da onun düzgün bir şekilde işlemesine engel olur.
7. Alkol
Alkol, başta sinir sistemi, karaciğer ve kalp dahil olmak üzere çoğu organa zarar verir. Alkol beyinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonları etkiler. Alkolizm ayrıca nöronları öldürür ve sinir dürtülerinin iletim hızını azaltır.
8. Şiddetli reaksiyonlar veya erken stres
Stres sinir sisteminde pek çok reaksiyona neden olur. Bu reaksiyonlardan bazıları zihinsel kapasiteyi azaltır ve aynı zamanda bir inme veya kalp krizi riskini arttırır.
9. Uyurken başınızı örtme
Başınız örtülü bir şekilde uyumak karbondioksit konsantrasyonunu arttırır ve oksijen miktarını azaltır. Bu da beyin üzerinde zararlı etkilere neden olabilir.
10. Bir hastalık esnasında beyni zorlamak
Hastayken çok çalışmak zarar vericidir, çünkü vücudun enerjisi iyileşmeden saptırılır. Beyni bu gibi durumlarda zorlamak vücudun verimliliğini azaltabilir ve aynı zamandabağışıklık sistemini daha da zayıflatabilir. Bu da pek çok diğer hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir.
11. Yetersiz zihinsel uyarı ve egzersiz
Beyninizi uyarmak için düşünmek, akıllıca sohbetler gerçekleştirmek, bir kitap okumak veya bulmaca çözmek gibisi yoktur. Bunlar öğrenme kapasitesini ve hafızayı geliştirir ve aynı zamanda uyarıların tepki sürelerini düzenler.
Son birkaç tavsiye
Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek beyninize bakınız:
- Uygun bir şekilde yiyin, diyetinize beyinsel aktiviteyi uyaran lezzetli meyve ve sebzeleri dahil edin. Omega 3 yağ asitleri açısından zengin balıkları tüketmek de önerilir, çünkü bu yağlar nöronlar arasında iletişimi destekler.
- Günde 3 veya 4 adet ufak fincan çay veya kahve için. Bu kısa ve uzun dönem hafızayı iyileştirir ve Alzheimer veya Parkinson hastalığı riskini azaltır.
- Düzenli olarak egzersiz yapın.
- Uyuşturucu, tütün ve alkolden uzak durun.
- Gerektiği kadar uyuyun.
- Pozitif düşüncelere odaklanın.