Siz hedeflerinizi gerçekleştirmede başarılıyken, başkalarının neden olamadığını anlayamıyor musunuz? Ya da tam tersi mi? Sorun değil, çünkü başarının sebebini anlayamamak çok başarılı insanların bile başına gelen birşey. Çok zeki ve yetenekli insanlar bile neden başarılı veya başarısız olduklarını anlayabilmede oldukça zorlanıyorlar. Ama başarıya dair araştırmalar şunu gösteriyor, başarılı insanlar kim oldukları için değil, yaptıkları şeyler sayesinde hedefelerine ulaşabiliyorlar.
1. Hedeflerinizi spesifik tutun. Kendinize bir hedef koyduğunuzda, örneğin, kilo vermek gibi. Bu hedef: ”Biraz kilo vereceğim.” olmasın. ”5 kilo vereceğim.” olsun. Tam olarak ne yapmanız gerektiğinizi bildiğinizde, o işi gerçekleştirene kadar motive olmanız daha olası. ”Artık daha az yemek yiyeceğim, daha çok uyuyacağım ya da daha çok spora gideceğim.” oldukça belirsiz hedefler. ” Her öğün protein ağırlıklı bir yemeği bir dilim ekmekle yiyeceğim, her gece 11’de yatağın içinde olacağım, ya da haftanın 3 günü işten sonra 1 saat spor yapacağım.” daha belirli ve sizi motive edici hedefler.
2. Hedefinize ulaşmak için anı yakalayın.Çoğumuzun çok yoğun bir çalışma veya okul hayatı var. Dolayısıyla gün içinde birçok hedefi birden gerçekleştirmek zorunda kalıyoruz. Ve bu yüzden de önem verdiğimiz bazı hedeflerin farkına bile varmıyoruz. Ancak hedefleri gerçekleştirmek için bir zaman belirlersek, o zaman gün içinde başka birşeyle meşgul olsak bile bu hedefleri gerçekleştirmeye zaman ayırabiliriz.
Örneğin, uzun süredir yazmanız gereken e-mailler var. ”Akşam 9’da yemek yedikten sonra oturup bu e-mailleri yazacağım.” gibi bir hedef koyarsanız kendinize, beyniniz bunu size hatırlatacaktır.
3. Hedefinize ulaşmak için tam olarak ne kadar kaldığını bilin. Herhangi bir hedefi gerçekleştirmek için, onu düzenli ve dürüstçe gözlemlememiz gerekir. Hedefinize doğru ilerleme sürecini, hedefin tipine göre sıkça kontrol edin: Gerekirse haftada bir kez, ya da her gün.
4. Gerçekçi bir optimist olun. Kendinize bir hedef belirlerken, başarılı olacağınıza inanmak ve pozitif bir tutum takınmak sizi daha çok motive eder. Başarılı olmak için önünüze çıkabilecek engelleri atlama gücüne ve yeteneğine sahip olduğunuza inanmak, motivasyonunuzu sürdürmenize yardımcı olur. Ancak önemli olan şu ki, aynı zamanda başarıya ulaşmak için gireceğiniz yolculuğun zorlu ve uzun olduğunu kabul etmeniz gerekir. Eğer başarının size mucizevi bir şekilde, çoğunlukla şansla ve sizin çok efor sarfetmeden geleceğine inanırsanız, bu zamanla motivasyonunuzu kaybetmenize sebep olur ve başarısızlık şansını artırır.
5. Sadece iyi olduğunuza değil, daha da iyi olabileceğinize inanın. Çoğu insan, başarıyı kendi yeteneklerini kanıtlayabildiği sürecin bir sonucu olarak görür. Çünkü birçok kişi zeka, yetenek ve kişilik gibi özelliklerin değişken değil, sabit olduğuna inanırlar. Ancak araştırmalarda gösteriyor ki, bu kişiye özgü olguların değişmez olduğuna inanan insanlar hem daha düşük motivasyonlu, hem de genelde hedeflerini gerçekleştirmede daha başarısız oluyorlar. Ayrıca araştırmalar şunu da gösteriyor- bizim değişmez olduğuna inandığımız birçok özellik (yetenek, zeka, kişilik gibi) aslında değişken. Dolayısıyla başarıya giden yolda, sadece iyi olduğumuza değil, kendimizi daha da geliştirebileceğimize inanmak önemli bir etkendir.
6. Metanetli olun. Metanet, uzun süreli planları üstlenebilme ve zorluklar karşısında dik durabilme ve azmedebilme potansiyelimizi gösterir. Genel olarak, metanetli insanların hayatları boyunca hem daha uzun süre eğitimlerine devam ettikleri hem de daha genel olarak daha yüksek not ortalamasına sahip oldukları araştırmalarla gözlemlenmiş.
7. İrade kasınızı güçlendirin. Vücudunuzda çalıştırılmadığınızda gevşeyen kaslarınız gibi, soyut bir kas olan irade kası da siz onu egzersize tabi tutmayınca gevşer. İradenizi güçlendirmek için, normalde yapmak istemeyeceğiniz birşeyi düzenli şekilde hafta boyunca deneyin. Örneğin, yüksek kalorili abur cuburları kesmek, günde 100 mekik çekmek veya dik oturmak gibi. Eğer ki bu hedeflerden birini yapmayı kendiniz için zor görüyorsanız, iradenizin kırıldığını düşündüğünüzde nasıl başa çıkacağınızı planlayın. (Örneğin, ”Canım yağlı bir abur cubur çektiğinde kuru meyve yiyeceğim.” ”Bugün 30 mekikle başlayacağım, ve her gün 20’şer tane artıracağım.” gibi). İrade gücünüz arttıkça daha zorlayıcı aktivitelere yelken açabilirsiniz.
8. Kaderi küçümsemeyin. İradenizin ne kadar güçlendiğini farketseniz de, şunun da farkına varmamız önemli: Herkesin sabrı ve iradesi bir yere kadar. Çok zor işleri bir anda üstlenmeyin (Örneğin hem sigarayı bırakmak hem de rejime başlamak gibi). Ve şunu da bilin, etrafınızdaki yoldan çıkarıcı faktörleri küçümserseniz, kendinizi daha çok cezbedici faktörün olduğu durumlara koyarsınız, ve başarı şansınız azalır.
9. Ne yapacağınıza odaklanın, ne yapmayacağınıza değil. Örneğin kilo vermek istiyorsunuz, sadece ”Diyetimden karbonhidratların çoğunu keseceğim.” demek yerine, ”Karbonhidratlı yiyecekler yerine protein ağırlılıklı yiyecekler tercih edeceğim.” demek sizi daha motive edicektir. Araştırmalar gösteriyor ki, düşünceleri bastırma, tam tersine o düşüncelerin aklınızda daha çok yer etmesine sebep oluyor.