Televizyon izlemenin ve bilgisayar oyunlarının ilk 3 yaş çocuk dil gelişimine olumsuz etkileri vardır. Ebeveynler bunların yerine şarkı söylemeleri, tekerleme ve bilmece oyunu oynamaları ve oyuncak hayvanları konuşturmak gibi yöntemleri kullanmalıdırlar. Bilgisayar ve internet çağında doğan Z Kuşağı çocukları teknolojinin faydaları kadar zararlarını da görüyor. Z kuşağı çocukları teknolojinin sunduğu imkanlarla sınır tanımaz bir şekilde dünyayı keşfetse de özellikle 3 yaşına kadar çocuklarda televizyon izlemek, bilgisayar oyunları oynamak dil gelişimini olumsuz etkiliyor. Geleneksel oyunlar neredeyse ortadan kalktı. Çocuklarda dil gelişimi 2-5 yaş arası dönemde olmaktadır, dil gelişiminde rol oynayan faktörler olarak zeka, işitme ve görsel algı normal olmasının yanı sıra çocuğun yaşadığı çevre ve sosyoekonomik koşullarda etkileyicidir.
Erişkinlerin erken dönemden itibaren bebekle ilgilenmesi, konuşması, söylediklerini mimiklerle desteklemesi ile bebekler taklit ederek dili öğrenmeye başlayacaktır. Özellikle anne tarafından sunulan sözel uyaranların dil gelişimini olumlu yönde desteklediği görülmektedir.
Çocukla konuşma, oyun oynama, kitap okuma dil gelişimi için çok önemli etkinliklerdir. Ebeveyn çocuk ile konuşmalı, çocuğu dinlediğini belli etmelidir. Çocuk seslere karşılık verdiğinde cesaretlendirilmeli, memnuniyet belli edilerek olumlu geri bildirim yapmalıdır. Böylece çocuk öğrenmeye, denemeye teşvik edilmiş olur. Çok kalabalık ve gürültü olmayan yerlerde oyun oynamak, sesler çıkarmak daha uygundur.
HANGİ OYUN VE OYUNCAKLAR YARARLI?
• Şarkı söylemek.
• Tekerleme ve bilmeceler söylemek.
• Oyuncak telefon, mikrofon gibi konuşma ve şarkı söyleyebilecekleri oyuncaklar.
• Birlikte yapılan aktivitelerin anlatılması.
• Sayı saymaca (1-10’a kadar).
• Resimli kitap okumak, anlatmak, ‘Köpek nerede, elmayı gösterir misin? gibi sorular sormak.
• Oyuncak hayvanları ya da kuklaları konuşturmak.
TELEVİZYON VE BİLGİSAYAR OYUNU NEDEN ZARARLI?
• Çocuğun dil gelişimi olumsuz etkilenir.
• Sosyal iletişim becerileri gelişmesi önlenir.
• Duygu durumunda olumsuz etkilenme olur (korku, kaygı, hırçınlık gibi).
• Beyin gelişimine olumsuz etki nedeni ile Algısal – Motor becerilerde; dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü, okumaya isteksizlik gibi gecikme ve sorunlar gelişebilir.
• Görme problemleri, duruş bozuklukları, hareketsizlik ve buna bağlı şişmanlık sorunları ortaya çıkabilir.
