Beyniniz nöronlar ve gliyal hücrelerden çok daha fazlasıyla beslenen mükemmel bir makinedir. Sizi siz yapan şeylerin büyük bir bölümünü oluşturan deneyimlerinizi ve anılarınızı saklayan çok değerli bir hazine sandığıdır beyniniz. Hergün karşılaştığı yeni şeylerle egzersiz yapan ve sağlık motorlarını yağlayan büyüleyici bir kasadır.

Beyninize iyi bakmak için hergün uygulayabileceğiniz birkaç ipucunu ve beyin dokunuzun iyi durumda kalmasını sağlayarak belli hastalıkları engelleyecek ya da erteleyecek beslenme ve günlük yaşam alışkanlıklarını bilmeniz gerekiyor.

Bazen yaşam tarzınız önlenebilir pek çok hastalığa yakalanmanıza neden olur. Stres, hipertansiyon, kolesterol, obezite gibi sıkıntılar genelde sadece nörovasküler problemler yüzünden oluşmaz; bazen stres ve endişe dolu bir günün sonundaki basit bir baş ağrısının geniş bir hastalık yelpazesine dönüşebileceğini aklımızdan çıkarmamalıyız.

Bir şeyin “dilinizin ucunda olduğu” ama hatırlayamadığınız basit unutkanlık durumu gibi sorunların önemli olmadığını ve bilişsel rezervlerinizi ya da zihinsel stratejilerinizi geliştirerek bu tür durumların üstesinden gelebileceğinizi ve günlük yaşantınızı kolaylaştırabileceğinizi hatırlatmak isteriz. Bununla ilgili olarak bu yazımıza bir göz atmaya ne dersiniz?

Beyninize iyi bakmak için ipuçları

1. Bilişsel Rezervlerinize Özen Gösterin

 

Yaşamış olduğunuz, deneyimlediğiniz ve hatta size zarar vermiş olan her şey “bellek deponuzun” parçalarıdır. Bu depo, anılarınızla inşa edilmiştir ve anılarınızı kullanarak büyür. Anılarınızı ve duygularınızı aradığınızda gittiğiniz yer burasıdır. Hergün daha önce yaşadıklarınızın ışığında burada öğrenirsiniz ve karar verirsiniz. Buraya genelde bilişsel rezerv denir. Rezerviniz ne kadar büyükse, erken yaşlanmaya karşı olan korumanız da o kadar büyüktür; çünkü sinir hücrelerinizi güçlendiren serebral bağlantılarınız bu rezervdir. Ne kadar çok bağlantınız varsa, sizi olası hastalıklara karşı koruyacak o kadar çok yeni doku oluşur. Bu nedenle, hergün yeni bir şeyler deneyip öğrenmeniz çok önemlidir.

2. Yediklerinize Özen Gösterin

Beyin çok enerji gerektiren bir organdır. Aslında, aldığınız kalorinin %20-30unu tek başına tüketir. Ancak, yağlı gıdaları ve daha da önemlisi işlenmiş besinleri çok fazla tüketmekten kaçınmalısınız çünkü bu yiyecekler uzun vadede beyninizi sağlıklı tutmanızı zorlaştırırlar. Beslenme uzmanları, aşağıdaki yiyeceklerde bulabileceğiniz kimyasal maddeleri öneriyorlar:

  • Triptofan: Öğrenme için gereken temel maddedir. Balık, yumurta, yemişler, muz, ananas ve avokado gibi yiyeceklerde bulunur.
  • Kolin: Soya ve yumurta bu maddeyi çokça barındırır. Sinir uyarılarının kaslara iletilmesi için gereklidir.
  • L-glütamin: Beyindeki gama-aminobutirik asit (GABA) yapımında kullanılır. Daha iyi bir ruh halinde olmanızı ve kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar. Susam ve ayçekirdeğinde bulunur.
  • Flavanoidler: Sinir sinapslarının temel yapıtaşıdır. Sinir hücrelerinin yaşlanmasını azaltırlar ve hafızayı geliştirirler. Fasülye, çikolata ve kırmızı şarapta bulunurlar.
  • Alfa lipoik asit: Bu da sinir hücreleri için gereklidir, stresle savaşır ve serbest radikalleri etkisiz hale getirir. Ispanak, marul, lahana, brokoli gibi yeşil sebzelerde bulunur.
  • E Vitamini:  Vazgeçilmezdir. Sinir hücresi aktivitelerine yardım eder ve hücre zarlarının yanmasına engel olur. Köri, kuşkonmaz, avokado, ceviz, fıstık, zeytin ve zeytinyağında bulunur.

3. Fiziksel Aktivite

Fiziksel aktivite çok önerilir. Fiziksel aktivitenin Alzheimer ya da Parkinson hastalıklarını engellediği veya geciktirdiğini söyleyen araştırmalar bulunmaktadır. Günde bir saat yürümek, bisikleye binmek, yüzmek, ya da herhangi bir aktiviteyi hergün yapmak sinir hücresi bağlarını güçlendirmek için yeterlidir.

4. Duygularınızı Daha İyi Kontrol Edin

Beyin sağlığınızın en kötü düşmanlarından birinin ne olduğunu bilmek ister misiniz? Stres. Gerçekten. Yaşam tarzınız, günlük sorumluluklarınız, baskı, endişe gibi şeyler sizi toksinlerle doldurarak beyninizin düzgün çalışmasına engel olurlar. Dokularınızda oksijen birikir ve uzun vadede beyniniz erken yaşlanır. Sorunlarla sakince ilgilenmeniz, olumlu düşüncelere öncelik vermeniz ve kendinize, beden ve ruh sağlığınıza daha çok değer verdiğiniz daha huzurlu bir bakış açısı geliştirmeniz bu yüzden çok önemlidir.

5. Sosyalleşme

Size deneyim, iletişim, destek, cesaret, heyecan, projeler ve hayaller sağlayan dostlar ve akrabalarla iyi bir sosyal yaşantınız olması hayata olan ilginizi arttırır. Beyniniz deneyim kasanızı daha da büyütüp onu genç ve zinde tutan bilişsel rezervlerinizi güçlendiren bu gibi sosyal besinlerle “beslenir”.

6. En Az 7-8 Saat Uyuyun

Uyumak bedeniniz ve zihniniz için çok gereklidir. Aslında, zihniniz anılarınızı ve deneyimlerinizi düzenlemek, saklamak, kataloglamak ve yerleştirmek gibi işlevleri sürdürebilmek için uykuya özellikle ihtyaç duyar. Beyin geceleri çok aktiftir, ancak bu işlevleri ancak siz yeterince uyuyorsanız gerçekleştirebilir.

7. Bilişsel Uyarılar

Fiziksel egzersizin yanısıra, beynin kendi aktivitelerine ve çarklarını yağlayacak kendi günlük sınavlarına ihtiyacı vardır. Onu genç tutacak ve günlük ihtiyaçları için düzgün işlemesine yardım edecek küçük sorunlardır bunlar. Bir arkadaş ya da akrabanızla satranç oynamaya ne dersiniz? Bir bulmaca ya da sudoku çözmeye? Bir kitap okumaya? Ya da mesela bir günlük tutup o gün yaşadıklarınız ve deneyimledikleriniz üzerinde düşünmek nasıl bir fikir? Bunlar beyninizi besleyen küçük problemler ve aktivitelerdir. Beyninizi testlerden geçirmeyi asla bırakmayın.