Otizm, üzerine uzun yıllardır araştırmalar yapılmasına rağmen hala bazı konularının açıklığa kavuşturulamadığı bir rahatsızlık. Birçok belirtisi, birçok olası sebebi ve birçok tedavi yöntemi var.
İşte size otizmle ilgili başlangıç olarak bilmeniz gereken 9 bilgi:
Dünyada Kaç Kişi Otizmli?
Dünyada 70 milyonun üzerinde insanın otizmli olduğu düşünülüyor. İstatistiksel olarak yaygınlığı ise her 100 çocukta 1 olarak biliniyor. Erkeklerin kadınlara göre 4 kat daha fazla otizmli olma ihtimali var.
Otizm Belirtileri nedir?
En çok bilinen belirti göz teması kuramamak olsa da, otizm aslında sosyal, bilişsel ve davranışsal becerilerin zayıf olduğu veya gelişiminde gecikmenin olduğu bir rahatsızlıktır. Uyku bozuklukları, dil becerilerinde zayıflık, anormal davranışlar da otizmin belirtileri arasında olabilmektedir. Genellikle yaşamın ilk 3 yılında ortaya çıkan belirtiler bugün bile tam anlamıyla listelenememiştir.
Otizmin Kesin tedavisi var mı?
Otizm hayat boyunca devam eden bir durumdur. Şimdiye kadar bulunmuş kesin bir tedavisi yoktur. Fakat araştırmalar, yıllar ilerledikçe çocukların %3 ile %25’ininde otizm belirtilerinin kaybolduğu görülmektedir. Bu ilerlemeler daha çok zekâ seviyesi, dil ve motor becerilerinde görülmektedir.
Otizmli Çocukların 4’te 1’inde konuşma sorunu var
Otizmli çocukların dörtte birinin konuşma becerilerinde sorun olduğu biliniyor. Bu sorun bazen yetişkinlikte de devam edebiliyor.
Otizm Geniş Yelpazeli Bir Rahatsızlık
Belirtilerinden de anlaşılabileceği gibi otizmin birçok çeşidi görülebiliyor. Bu yüzden rahatsızlık tam adıyla “otizm spektrum bozukluğu” olarak biliniyor. Asperger Sendromu, Heller Sendromu gibi rahatsızlıklar da bu spektrumun içerisine dahil ediliyor.
Otizmin Sebebi nedir?
Bugün tedavisini bilemediğimiz gibi tam anlamıyla otizmin neden kaynaklandığını da söyleyemiyoruz. Aileler üzerinde genetik çalışmalar veya beyin üzerinde birtakım araştırmalar yapılsa dahi kesin nedenlere ulaşılabilmiş değil.
Otizmde Genetik Karmaşıklık
Otizmi etkileyen ve gelişiminde rol oynayan şimdiye kadar bulunmuş 573 gen bulunuyor. Bu da çalışmaların kesin bir sonuca ulaşmasını zorlaştırıyor.
Otizmde Savant Sendromu
Otizmlilerin yaklaşık %10’unda Savant Sendromu görülür. Bu kişilerin matematik, müzik veya sanat gibi birçok alanda üstün yetenekleri bulunabilir. (Rainman filmini hatırlayacaksınızdır.)
Otizmde Hangi tedaviler kullanılıyor?
Otizmin belirtilerini iyileştirmek adına ilaç ve davranış tedavileri uygulanıyor. Risperidon ve Ziprasidon ilaç tedavisinde kullanılmakla beraber sosyal ve iletişim bozukluğu üzerinde doğrudan bir etkisi olmuyor.
Davranışsal tedavilerin ise oynanan oyunlarla beraber motor ve iletişim becerilerini olumlu yönde etkilediği biliniyor.