Yaşadığımız süre boyunca birçok problemle karşılaşırız. Aslında problem, içinde bulunduğumuz karmaşık durumlardır.
Şöyle bir düşünün; bu sabah otobüse yetişmek için fazlasıyla koştunuz çünkü işinizle ilgili çok önemli bir toplantınız ya da geçmeniz gereken çok önemli bir sınavınız vardı. Herkes böyle sıkıntılı zamanlar yaşar ve sorunlarını çözümlemek için çabalar.
Bir başka açıdan bakacak olursak kimisi için problem olan bir durum, kimisi için problem olmayabilir. Yani, bizim aklımızı karıştıran durumlar başkası için hiç de sorun olmayabilir.
Fiziksel ve zihinsel süreçleri kullanarak çözüme ulaşma
Günlük hayatta yaşadığımız problemleri aslında fiziksel ve zihinsel süreçlerimizi birlikte kullanarak çözüyoruz. Bu oran zamanla değişse de zihinsel süreçlerimizi sürekli kullanıyoruz.
Bu süreçler 4 aşamada gerçekleşmektedir:
- Mevcut durumu anlamak
- Problemin temel nedenini tespit etmek
- Etkili bir hareket planı geliştirmek
- Gerektiğinde değişiklikler yaparak problem çözülene kadar planı uygulamak
Bunlar çok basitmiş gibi görünebilir ancak probleme sebep olan bizim basit ve açıkça görünen şeyleri yapmamamızdır.
Peki, bu süreçleri sağlıklı bir şekilde geçirmenin ve kolay atlatabilmek için neler yapabiliriz?
Birinci Aşama: Durum teşhisi ve temel nedeni belirlemek
- Probleme neden olan olası durumların tümünün olduğu bir liste oluşturmalıdır. Bunun için probleme yönelik sorular sorulur ve nedenler gruplara ayrılır, nedenlerin de karşısına çözüm önerileri getirilir.
- En muhtemel temel neden için bir hipotez kurmak gerekir. Hipotez önsezi demektir, problemin çözümü için fikir ortaya atmaktır. Bu, altta yatan ilişkiyi inceleyerek çözüme ulaşma yolunu izleyerek sağlam bir karar vermeyi sağlar.
- Hipotezi test etmek için gerekli bilgi ve analize karar verilmelidir. Bu adım, problem çözme sürecinde problemle ilgili bilgi toplama ve analiz etme aşamasıdır. Bilgi toplama ve analiz, çözüm için daha iyi kararlar vermeyi, buna bağlı olarak da sınırlı zamanınızdan ve imkanlarınızdan daha iyi yararlanmayı sağlar.
- Analiz edilerek temel neden tespit edilmelidir. Cevaplamaya çalışılan soru netleştirilmeden bilgi toplayıp analiz edilmeye başlanması bu noktada yanlış bir durumdur. Bunun olmaması için bir plan oluşturulmalıdır. Bu plan sorunları netleştirir, hipotezleri belirler, hipotezleri kanıtlamak veya çürütmek için bilgi, eylem ve analizleri listelemeye yardımcı olur.
İkinci Aşama: Çözüm geliştirmek
- Problemi çözmek için türlü çözümler geliştirmek gerekir. Burada önemli olan temel nedeni çok iyi kavradıktan sonra çok sayıda fikri listelemek ve bunları önem sırasına göre düzenlemektir. Bunun için de toplanan tüm verilerden faydalanmak ve verileri göz ardı etmemek esastır.
- Eylemlerin öncelik sırasına karar verilmelidir. Bu adımda ise eylemleri zordan kolaya doğru uygulama kolaylığı öncelikli hedef alınarak bir plan oluşturmaktır. Mesela, en kolay ve en kolay uygulanabilir olanı en başa yazılacak şekilde bir liste oluşturulabilir.
- Bir uygulama planı geliştirilmelidir. Artık elimizde kolaydan zora doğru uygulayabileceğimiz eylemlerin bir listesi var. En üsttekilerin etkisi yüksek ve uygulaması kolay.
Bütün bunlara tek başımıza karar verebiliriz. Peki, ya bir başkasından da fikir almak nasıl olurdu? Çözüm için bir başkasına fikir danışmak, en azından benzer sorunu yaşayan birinden destek almak çoğu zaman işe yarayacaktır. Çünkü her insanın farklı yetenekleri vardır. Sizde olmayan yeteneklere sahip insanlara fikir danışmak ve süreci onlarla birlikte tamamlamakla daha çok şey başarılabilir.
Sonuç olarak, büyük veya küçük olsun karşılaştığınız problemler karşısında korkmayın. Zihnimiz bu karmaşık süreçlerin elbette ki üstesinden gelebiliyor.
Kaynaklar:Ken Watanabe, Problem Çözümüne Giriş 101
Sorunlarınızın Daha Sağlıklı Çözümü Adına Profesyonel Danışmanlık Hizmeti
(Yüz-yüze veya Online Randevu) Alabilirsiniz.
